آبکاری طلا

آبکاری طلا : همانطور که میدانید طلای خالص بسیار نرم است و نمی توانید آن را برای ساخت مصنوعات بکار ببرید . آن را فلز های گرانبها آلیاژ میکنند تا سختی آن بیشتر شود و خاصیت چکش خواری پیدا کند . سپس زمانی که یک مصنوع طلا با طلای ۱۸ عیار ساخته شد برای این که محصول براق باشد روی ان را با یک لایه طلای ۲۴ عیار روکش میکنند.

آبکاری طلا چیست ؟

میتوان گفت روکش کردن یک قطعه فلز به وسیله طلا را آبکاری طلا می گویند که در اصطلاح عامیانه تغییر رنگ طلا هم نیز می نامند . افراد زیادی برای تغییر رنگ طلا (مثلا از زرد به سفید یا از سفید به رزگلد) از روش آبکاری استفاده میکنند یا حتی ممکن است برای نو کردن طلاهای قدیمی آن را ابکاری کنند تا طلا مانند روز اول درخشان شود.

آبکاری طلا (Gold plating) جدا از زیبایی که به زیورالات میدهد بیشترین مقاومت را در برابر خوردگی ، در مقایسه با پوشش های فلزی دیگر دارد. میتوان گفت روکش اب طلا ترکیب طلا و یک فلز دیگر است که با لایه ی ضخیم تر روی نقره یا دیگر فلزات کشیده میشود.

یکی از فایده های آب طلا این است که از اکسید شدن فلزی مانند نقره جلوگیری می کند و درخشش آن را افزایش میدهد. اگر این آبکاری برا تغییر رنگ باشد حتما باید از طلای ۲۴ عیار برای روکش زرد استفاده کنید . اما برای آبکاری طلای سفید روکش رودیوم استفاده می شود که جذابیت زیادی دارد و به این کار نیز روکش آب طلای سفید می گویند.

انواع روش های آبکاری طلا

آبکاری اسیدی طلا

این روش باعث ثبات رنگ در فلزات میشود. همچنین سختی و ثبات رنگ با نوع و میزان ترکیبات داخل وان آبکاری رابطه مستقیم نیز دارد . روش اسیدی هم مثل ابکاری طلا تزئینی رنگ های بسیار متفاوتی دارد و رنگ های پرطرفدار ان بنفش ، زرد ، سبز ، پرتقالی نیز میباشد.

با رنگ های مختلف طلا در این بخش سایت آشنا شوید.

آبکاری طلا آلیاژی

یکی دیگر از روش های معروف ابکاری است که باعث میشود مقاومت زیادی در برابر خوردگی و سایش شود. همچنین این روش دوام زیادی دارد و بیشتر در صنعت پزشکی ، هواپیمایی ، دندانپزشکی و مصارف صنعتی استفاده میشود. در اصطلاح به این روش لحیم کاری یا جوشکاری نیز میگویند.

آبکاری سولفیتی

آبکاری طلا سولفیتی ، دلیل که این روش ابکاری را از شیوه های دیگر متمایز کرده است ضخامت ان میباشد . همچنین در این روش در هر دقیقه ضخامت ۸ میکرونی روی فلز روکش میشود. درخشش و ظریف کاری این روش بسیار است و همین مورد باعث می شود زیبا دیده شود.

ابکاری تزئینی یا سیانیدی

آبکاری طلا تزئینی (سیانیدی) ، این روش یکی از رایج ترین آبکاری ها میباشد که برای آبکاری وسایل خانگی و تزئینی هم استفاده میشود. همچنین در آبکاری تزئینی از روکش هایی با ضخامتی حدود ۲٫۵ ، ۰٫۷۵ میکرون استفاده میشود و همچنین ضخامت روکش طلای وسایل زینتی بین ۳ تا ۰٫۵ میکرون میباشد.

این آبکاری بسیار پرطرفدار است به دلیل این که رنگ های متنوعی از جمله زرد ، سفید ، سبز ، شامپاین ، صورتی ، قرمز و رزگلد را نیز دارد . در آبکاری تزئینی برای فلزاتی ک جنسشان طلا نیست از روکش نیکل استفاده میکنند تا درخشان و شفاف بماند.

مرحله های آبکاری

همانطور که میدانید روکش کردن یک قطعه طلا بوسیله طلا به روش الکترولیز را آبکاری می گویند. توجه داشته باشید که در طول انجام آبکاری باید ولتاژ ، دما و زمان را چک کنید.

آماده سازی

تمیز کردن زیر کار معمولا توسط دینام انجام میشود . روی دینام ها فرچه های نمدی ، پنبه ای و مویی قرار دارد که با روغن پنزا برای از بین بردن خط های تقریبا عمیق مورد استفاده قرار میگیرد . برای براق کردن روی طلا هم از پولیش مخصوص طلا و فرچه مویی استفاده میکنند.

شست و شو

زیکار را باید با پودر های شوینده مخصوص و آب داغ بشویید تا همه چربی ها از بین برود و بعد ان را در محلولی که تشکیل شده از سیانور پتاسیم یا سدیم (KCN یا NACN) را در یک لیتر آب مقطر حل کنید و آن را با آب معمولی آبکشی می کنند.

لیز گیری و خشک کردن

زیر کار را درون محلولی که تشکیل شده از یک لیتر آب مقطر ۱۰۰ یا یک استکان اسید سولفوریک غلیظ (H2SO4) می گذارند سپس آن را با آب میشویند و سپس فلز را با خاک اره خشک میکنند تا تمامی رطوبت فلز گرفته شود.

وان آبکاری

زیر کار را درون محفظه‌ای شیشه­‌ای از نوع پیرکس- فایبر گلاس یا وان (محفظه) فلزی با پوشش PVC قرار می‌دهند و الکترولیت به روی آن می‌ریزند. توجه داشته باشید برای تهیه الکترولیت آب مقطر، یک گرم طلا با عیار بالا، ۳ گرم هیدروژن، ۵ گرم سیانور سدیم یا پتاسیم، ۳ گرم کربنات سدیم یا پتاسیم، یک استکان جوهر نمک و یک چهارم استکان محلول آمونیاک را مخلوط کنید .

برای تهیه الکترولیت باید آب مقطر، یک گرم طلا با عیار بالا، ۳ گرم هیدروژن، ۵ گرم سیانور سدیم یا پتاسیم، ۳ گرم کربنات سدیم یا پتاسیم، یک استکان جوهر نمک و یک چهارم استکان محلول آمونیاک را با هم مخلوط کرد. البته این کار باید به صورت تخصصی و مرحله‌به مرحله و توسط کارشناس این امر صورت بگیرد.

کدام فلز ها ابکاری میشوند

همه فلز ها را میتوانید در فرایند آبکاری الکتریکی روکش طلا کرد. مصنوعاتی که از جنس برنج ، مس ، نقره و نیکل میباشند گزینه های خوبی برای این کار میباشند. همچنین این روکش ها به مرور از بین میروند و باید دوباره ان ها را روکش کنید. اما اگر روکش ضخامت زیادی داشته باشد دوام خوبی دارد و ممکن است سالیان سال همینطور باقی بمانند . روکش طلا به موارد های متعددی بستگی دارد .

حفظ درخشندگی طلا

زیورآلاتی که با طلا آبکاری شده‌اند را از مواد شیمیایی دور نگه دارید. مثلا اگر انگشتر نقره با طلا آبکاری شده، هنگام ظرف شستن یا شستن دست‌ها آن را از انگشت در بیاورید تا در تماس با مواد شوینده قرار نگیرد.

اگر عرق زیاد و تندی دارید، باید طلای روکش شده را کمتر از بقیه در تماس با پوست بدن خود قرار دهید.

از پاشیده شدن عطر و ادکلن روی طلای روکش شده پیشگیری کنید.

ابکاری رودیوم

یکی از روش های روکش مصنوعات آبکاری رودیوم است. اغلب از این ابکاری برای طلاهای سفید استفاده میکنند به دلیل طلای سفید خاکستری است و خیلی هم درخشان و براق نیست از همین رو یک لایه فلز رودیوم روی آن آبکاری می کنند تا سفید و براق شود. یکی دیگر از دلایلی که از روکش رودیوم استفاده میکنند این است که در ساخت جواهر طلا از فلز نیکل استفاده میکنند و این نوع فلز حساسیت زا میباشد.

به همین دلیل طلای سفید را با رودیوم روکش می کنند تا باعث ایجاد آلرژی نشود. همچنین این فلز هم مانند بقیه آبکاری‌ها بعد از ۱۲ تا ۱۸ ماه به تدریج از بین می‌رود و باید دوباره تجدید شود.